Tá freagrachtaí dlíthiúla ar an Soláthraí agus ar an Údarás Áitiúil ábhartha araon maidir le soláthairtí príobháideacha, faoi Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Uisce Óil) 2023. Ní mór soláthairtí príobháideacha a chosaint, a rialáil, a mhaoiniú agus monatóireacht a dhéanamh orthu i gceart chun a chinntiú go gcomhlíonann siad na caighdeáin uisce óil. Tá sé ríthábhachtach go ndéanann gach duine agus eagraíocht atá freagrach as soláthairtí príobháideacha a gcion féin, chun sláinte an phobail a chosaint agus a chinntiú, is cuma cá bhfuil cónaí ort, gur féidir leat a bheith cinnte go bhfuil d’uisce óil sábháilte.
Tá dhá phríomhról ag Údaráis Áitiúla i ndáil le soláthairtí príobháideacha: mar rialtóir, de bharr a róil mar údarás maoirseachta faoi na Rialacháin: agus mar riarthóir, don Chlár Uisce Tuaithe Ilbhliantúil (MARWP).
Ról an Rialtóra
Is í Comhairle Chontae na Gaillimhe an tÚdarás Maoirseachta do sholáthairtí príobháideacha laistigh de Ghaillimh. Ina ról mar Údarás Maoirseachta, tá sé de dhualgas ar Chomhairle Chontae na Gaillimhe a chinntiú go gcomhlíonann soláthairtí uisce príobháideacha ceanglais Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Uisce Óil) 2023.
Déanann Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Uisce Óil) 2023 cineálacha soláthair phríobháidigh a fhoroinnt: Soláthar Rialáilte agus Soláthar Díolmhaithe.
Tá méid éagsúil freagrachtaí maoirseachta/forfheidhmithe ag Comhairle Chontae na Gaillimhe ag brath ar an soláthar atá á rialáil nó díolmhaithe.
Ról an Riarthóra
Riarann agus dáileann Comhairle Chontae na Gaillimhe maoiniú ón Roinn Tithíochta, Pleanála agus Rialtais Áitiúil tríd an gClár Uisce Tuaithe Ilbhliantúil (MARWP).
Tá cúnamh deontais ar fáil faoin gClár le haghaidh oibreacha caipitil don mhéid seo a leanas:
- Grúpscéimeanna Uisce (GWS)
- Grúpscéimeanna Séarachais (GSS)
- Naisc Phobail (Uisce agus Fuíolluisce)
- Soláthairtí Uisce Baile Aonair (ar a dtugtar toibreacha príobháideacha níos coitianta)
- Córais Chóireála Fuíolluisce Baile (ar a dtugtar dabhcha séarachais níos coitianta).
Níl aon chóras maoinithe i bhfeidhm do Sholáthairtí Beaga Príobháideacha (SPS) faoi láthair.
Soláthairtí Beaga Príobháideacha
Mar atá leagtha amach i Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Uisce Óil), 2023, is soláthar uisce príobháideach é soláthar uisce nach soláthar uisce poiblí é. (Tá Soláthairtí Uisce Poiblí faoi chúram nó faoi úinéireacht Uisce Éireann).
Sainmhínítear Soláthairtí Beaga Príobháideacha mar sholáthairtí a ‘fhreastalaíonn ar ghníomhaíocht tráchtála nó phoiblí, ina ndéanann an t-eintiteas tráchtála nó poiblí céanna bainistiú ar astarraingt, cóireáil agus dáileadh uisce cóireáilte’.
Faoi na Rialacháin sin, is í Comhairle Chontae na Gaillimhe an t-údarás maoirseachta do Sholáthairtí Beaga Príobháideacha (SPS) agus tá siad freagrach as a chinntiú go gcomhlíonann anailís pharaiméadrach na soláthairtí seo na caighdeáin cháilíochta atá leagtha amach i dTáblaí A, B agus D i Sceideal 1 de na Rialacháin.
Ceanglaítear ar gach údarás áitiúil faoi Rialachán 14(5) de Rialacháin an Aontais Eorpaigh (Uisce Óil) 2023 clár de Sholáthairtí Uisce Príobháideacha a choinneáil laistigh dá limistéar feidhme.
De réir Alt 14(7) de na Rialacháin ‘soláthróidh soláthraí uisce don údarás maoirseachta, de réir mar a ordóidh údarás maoirseachta, cibé sonraí a mheasann an t-údarás is gá chun clár agus taifid chothrom le dáta a choinneáil’.
Is cion é má theipeann ar dhuine cloí le treoir ó údarás maoirseachta de réir alt 14(8) de na rialacháin.
Beidh ort do sholáthar a chlárú le Seirbhísí Uisce Tuaithe, féach an fhoirm thíos:
Tá go leor cáipéisí treorach ullmhaithe maidir le bearta bainistíochta riosca do thoibreacha príobháideacha agus SPS, agus seo a leanas naisc úsáideacha:
Foilseachán Fhóram Uisce ar chosaint SPS: https://www.thewaterforum.ie/app/uploads/2021/07/Andrade-et-al._Report-Water-Quality-of-Small-Private-Supplies.pdf
Nóta Faisnéise 14 an GCC: https://www.epa.ie/publications/compliance--enforcement/drinkingwater/dvice--guidance/EPA_DrinkingWater_AdviceNoteNo14b_web.pdf
Treoirlínte IGI maidir le druileáil agus suiteáil tollpholl/toibreacha: http://igi.ie/assets/files/Water%20Well%20Guidelines/Guidelines.pdf
Feachtas feasachta poiblí GCC maidir le cosaint toibreacha príobháideacha: https://www.epa.ie/environment-and-you/drinking-water/household-wells
Chomh maith leis sin, ullmhaíonn an GCC tuarascálacha bliantúla a bhaineann le huisce óil, ar féidir iad.
a chuardach agus a íoslódáil ag an nasc seo: https://www.epa.ie/publications/compliance-enforcement/drinking-water/annual-drinking-water-reports
Ar deireadh, cuireann an FSS faisnéis ábhartha chabhrach ar fáil maidir le huisce óil agus sláinte,
lena n-áirítear riosca tinnis ó uisce tobair a ól, ag https://www.hse.ie/eng/health/hl/water/drinkingwater/well-water.html