Seandálaíocht agus oidhreacht thógtha

Seandálaí Pobail

Tugann Seandálaí Pobail na Gaillimhe comhairle agus tacaíocht maidir le séadchomharthaí seandálaíochta sa phobal. Tá sí ar fáil chun do cheisteanna a fhreagairt maidir le cothabháil, caomhnú, oideachas agus cur chun cinn ár raon éagsúil seandálaíochta a shíneann thar deich míle bliain. Tá sí ar fáil anois chun dul i gcomhairle le hoideoirí, grúpaí pobail, feirmeoirí, daoine aonair agus caomhnóirí oidhreacht seandálaíochta na Gaillimhe.

Teagmháil: Bernadette Doherty, Cartha, An Ballán, Baile Locha Riach, Co. na Gaillimhe

Fón Póca: 086 100 3888

Láithreán Gréasáin: https://field-monuments.galwaycommunityheritage.org/ 

Ríomhphost: g.c.archaeology@gmail.com

Facebook: Seandálaíocht Phobail na Gaillimhe

Seandálaí Pobail na Gaillimhe

Áirítear sa chuid seo séadchomharthaí, réada seandálaíochta, báid bhriste, oidhreacht ailtireachta, gairdíní agus páirceanna oidhreachta, réada oidhreachta agus bealaí uisce intíre.

Seandálaíocht: Sainmhíniú

Is í an tseandálaíocht staidéar ar shochaithe agus ar chultúir san am atá thart trí mheasúnú a dhéanamh ar na hiarsmaí ábhartha agus fianaise ar a dtimpeallacht a d’fhág siad. Le seandálaíocht, déantar imscrúdú ar a dtithe, a lonnaíochtaí agus a dtuamaí agus a n-uirlisí laethúla. Féachann seandálaíocht le tuiscint a fháil ar an tírdhreach, an fásra agus an aeráid sna hamanna roimhe seo mar a chuaigh siad i bhfeidhm ar dhaoine san am atá thart agus mar a chuaigh na daoine sin i bhfeidhm orthu.

Séadchomhartha

Áirítear leis seo a leanas, bíodh sé os cionn nó faoi dhromchla na talún nó an uisce agus bíodh sé ceangailte leis an talamh nó ná bíodh:

• aon fhoirgneamh, struchtúr nó tógáil shaorga nó saorga go pointe áirithe nó grúpa foirgneamh, struchtúr nó tógálacha den sórt sin,
• aon uaimh, cloch nó táirge nádúrtha eile, bíodh sé ina chuid den talamh nó ná bíodh, atá snoite, dealbhaithe nó oibrithe go saorga nó a bhfuil cuma air (i gcás nach cuid den áit ina bhfuil sé) gur cuireadh nó gur socraíodh é d’aon ghnó ina áit,
• aon tuama, uaigh nó taisce adhlactha réamhstairiúil nó ársa, nó
  suíomh deasghnátha, tionsclaíoch, nó aon chuid d’aon suíomh, agus
• aon áit ina bhfuil iarsmaí nó rianta aon fhoirgnimh, struchtúir nó tógála den sórt sin, aon uaimh, cloch nó táirge nádúrtha den sórt sin nó aon tuama, uaigh, taisce adhlactha nó suíomh deasghnátha, tionsclaíoch nó cónaithe den sórt sin, atá suite ar thalamh nó in uiscí teorann an Stáit, ach ní chlúdaíonn sé aon fhoirgneamh, ná cuid d’aon fhoirgneamh, a úsáidtear de ghnáth chun críocha eaglasta.

Bád briste

Soitheach, nó cuid de shoitheach, atá briste ar ghrinneall na farraige, ar nó faoi, nó ar thalamh atá clúdaithe le huisce, agus aon réada atá sa soitheach nó air, agus aon réad a bhí roimhe seo i soitheach nó air agus atá ina luí ar ghrinneall na farraige, nó faoi, ghrinneall na farraige nó ar thalamh atá clúdaithe le huisce.

Oidhreacht Ailtireachta

Gach struchtúr, foirgneamh, traidisiúnta agus deartha, agus grúpaí foirgneamh lena n-áirítear sráid-dreacha agus tírdhreacha uirbeacha, atá spéisiúil ó thaobh staire, seandálaíochta, ealaíonta, innealtóireachta, eolaíochta, sóisialta nó teicneolaíochta de, mar aon lena suíomhanna, a dtailte gaolmhara, a ndaingneáin, a bhfearais agus a n-inneachair, agus, gan dochar do ghinearáltacht an mhéid sin roimhe seo, lena n-áirítear iarnróid agus foirgnimh agus struchtúir ghaolmhara agus aon áit ina bhfuil iarsmaí nó rianta aon iarnróid, foirgnimh nó struchtúir den sórt sin.

Gairdíní agus Páirceanna Oidhreachta

Limistéir oidhreachta nádúrtha, agus gairdíní agus páirceanna a bhfuil spéis shuntasach eolaíochta, luibheolaíochta, aeistéitiúil nó stairiúil ina mbailiúcháin plandaí, ina ndearadh, ina ngnéithe dearaidh, ina bhfoirgnimh, ina suíomh, ina stíl nó ina gceangal nó a léiríonn gné éigin d’fhorbairt na garraíodóireachta nó de ghairdíní agus de pháirceanna.

Uiscebhealaí Intíre

Canálacha, codanna canálaithe d’aibhneacha agus de lochanna, bealaí loingseoireachta in aibhneacha agus i lochanna, agus a ngnéithe loingseoireachta gaolmhara.