Fiosraigh uirlisí ar líne saor in aisce agus íoctha chun do shinsearacht i nGaillimh a rianú.
Iniúchadh a dhéanamh ar do Chraobh Ghinealaigh
Is féidir go mbeadh sé spreagúil taighde a dhéanamh ar stair do theaghlaigh—ach is féidir é a bheith treascrach ar dtús freisin. Tá Leabharlanna Poiblí na Gaillimhe anseo chun cabhrú leat na chéad chéimeanna a thógáil le muinín.
Sula dTosaíonn Tú: Cúig Chéim Shimplí
1. Tosaigh leis an méid atá ar eolas agat
Ar dtús, scríobh síos ainmneacha, dátaí agus áiteanna do thuismitheoirí, do sheantuismitheoirí agus do shin-sheantuismitheoirí. Labhair le gaolta níos sine—is minic a bhíonn scéalta agus sonraí luachmhara acu nach bhfuil taifeadta in áit ar bith eile.
2. Bailigh doiciméid teaghlaigh
Bailigh teastais bhreithe, phósta agus bháis, seanlitreacha, grianghraif agus bíoblaí teaghlaigh. Is féidir leo seo leideanna a thabhairt faoi ainmneacha, dátaí agus suíomhanna.
3. Bíodh an áit ar eolas agat
In Éirinn, is é an baile fearainn an t-aonad roinnte talún is lú. Is mó an tairbhe a bhaineann le bheith ar an eolas faoin mbaile fearainn inar chónaigh do shinsear ná an contae nó an pharóiste amháin a bheith ar eolas agat. Is féidir leat bailte fearainn a iniúchadh trí úsáid a bhaint as léarscáileanna Suirbhéireacht Ordanáis Éireann.
4. Deán na cineálacha paróiste a thuiscint
Tá paróistí sibhialta (a úsáidtear i dtaifid rialtais) agus paróistí eaglaise (a úsáidtear i dtaifid reiligiúnacha) in Éirinn. Is minic a roinneann siad ainmneacha ach d’fhéadfaidís ceantair éagsúla a chlúdach. Tá an t-idirdhealú seo tábhachtach agus taifid amhail Luacháil Uí Ghríofa nó Leabhair Cheaproinnt na nDeachúna á gcuardach.
5. Socraigh sprioc
An bhfuil tú ag iarraidh sinsear ar leith a aimsiú? Do shloinne a rianú? Foghlaim faoin áit a raibh cónaí ar do theaghlach? Cuidíonn sprioc shoiléir leat díriú ar do chuid taighde agus na hacmhainní cearta a roghnú.
Taifid Thábhachtacha le hIniúchadh
Breitheanna, Póstaí agus Básanna
- Thosaigh clárú sibhialta sa bhliain 1864
- Is minic a thosaíonn taifid Chaitliceacha Rómhánacha sna 1840idí
- D’fhéadfadh taifid Eaglais na hÉireann dul siar go dtí na 1790idí
- Bain úsáid as taifid shibhialta agus eaglaise araon—is minic a bhíonn sonraí difriúla iontu.
Leid: D’fhéadfadh sé go mbeadh tuismitheoirí baistí (gaolta féideartha) liostaithe i dtaifead baiste, ach ní bheadh sé sin amhlaidh i dtaifead breithe sibhialta.
Is í an Oifig Chlárúcháin Ghinearálta an stór lárnach do na taifid seo.
Is féidir leat cuardach a dhéanamh ar líne ag: www.irishgenealogy.ie
Taifid Daonáirimh
Tá daonáirimh na hÉireann ó 1901 agus 1911 ar fáil ar líne agus is féidir cuardach a dhéanamh orthu saor in aisce.
Ní gá duit an ceantar cruinn a bheith ar eolas agat—níl le déanamh ach cuardach a dhéanamh de réir ainm agus contae.
Nuair a aimsíonn tú gaol, is féidir leat féachaint ar gach duine a bhí ina gcónaí sa teaghlach nó sa bhaile fearainn céanna.
Taifid Imirce agus Mhíleata
Má d’fhág do shinsear Éire, smaoinigh ar iniúchadh a dhéanamh ar:
- Taifid inimirce Castle Garden agus Oileán Ellis do na Stáit Aontaithe
- Bunachar Sonraí Iompair Éireann-na hAstráile dóibh siúd a iompraíodh go dtí an Astráil
- Coimisiún Uaigheanna Cogaidh an Chomhlathais dóibh siúd a fuair bás i seirbhís mhíleata
Taifid Chánach
Cruthaíodh na taifid seo ar dtús chun críocha cánach ach tá siad luachmhar anois le haghaidh ginealais:
- Leabhair Cheaproinnt na nDeachúna (1823–1837): liostaítear sealbhóirí talún de réir baile fearainn
- Luacháil Uí Ghríofa (1850s): liostaítear ceannairí teaghlaigh agus sonraí maoine
Tabhair faoi deara: Úsáideann na taifid seo teorainneacha paróiste sibhialta, ní paróistí eaglaise.
Logainmneacha na hÉireann a Thuiscint
Is minic a thagraíonn taifid na hÉireann do chineálacha éagsúla rannán áite:
- Bailte Fearainn – an t-aonad is lú
- Paróistí – sibhialta agus eaglaise
- Barúntachtaí – grúpaí paróistí
- Contaetha – limistéir riaracháin níos mó
- Toghranna Ceantair (TRC) – úsáidtear iad i dtaifid daonáirimh
- Ceantair chlárúcháin – úsáidtear iad i dtaifid shibhialta
Ní gá duit na rudaí seo go léir a bheith ar eolas agat le tosú, ach is cabhair é iad a thuiscint agus tú ag cuardach cineálacha éagsúla taifead.