Cosc ar Dhramhaíl

Gach bliain in Éirinn, cruthaímid 1 mhilliún tonna ar a laghad de dhramhaíl bia. Meastar go gcaitheann an meán-theaghlach amach níos mó ná aon trian den bhia a cheannaíonn siad gan úsáid, agus meastar go gcosnaíonn an bia seo idir €700 agus €1000 in aghaidh an teaghlaigh. 

Seo roinnt leideanna praiticiúla duit chun tús a chur le dul i ngleic le do dhramhaíl bia agus airgead a shábháil sa phróiseas:   

• Seiceáil a bhfuil agat i do chuisneoir agus i do chófra sula dtéann tú ag siopadóireacht le haghaidh bia, ionas nach ndéanann tú míreanna bia a dhúbailt.
• Pleanáil do bhéilí agus tabhair do liosta siopadóireachta leat chun nach gceannóidh tú bianna neamhriachtanacha agus nach ndéanfaidh tú tobcheannach ar chomhábhair nach n-úsáidfidh tú.
• Seachain an iomarca aráin, glasraí nó bainne a cheannach, arb iad na hearraí is coitianta a chaitear amach tar éis a ndáta ar fearr roimhe a bheith caite – nó bain úsáid níos fearr as do reoiteoir.
• Coinnigh fuílleach bia chomh híseal agus is féidir trí chócaráil a dhéanamh ar an méid atá uait amháin.   Má tá fuílleach bia agat, déan iarracht an nós a dhéanamh fuílleach an lae inniu a úsáid le haghaidh lóin amárach – rogha lóin saor in aisce agus blasta!
• Eagraigh do bhia go rialta ag cur an bhia is sine chun tosaigh ionas go meabhrófar duit é a úsáid ar dtús nó é a chur sa reoiteoir.  
• Bí cruthaitheach agus cócaráil fuílleach bia ó do chuisneoir i gcodanna aonair ar féidir leat a reo ionas go mbeidh rud éigin blasta le hithe agat i gcónaí! Ní chiallaíonn sé nach féidir anraith nó stobhach a dhéanamh as do ghlasraí sleabhctha, nach féidir bananaí donna a úsáid chun bácáil, agus nach féidir smúdáin a dhéanamh as do thorthaí brúite díreach toisc nach bhfuil cuma mhaith orthu!
• Má tá bia pacáistithe neamhoscailte agat atá fós maith agus nach n-úsáidfidh tú, cuir isteach i dtralaí do charthanachtaí áitiúla é, nó chuig do bhanc bia áitiúil nó seirbhís FoodCloud.    

Tabhair cuairt ar http://www.stopfoodwaste.ie/ le haghaidh tuilleadh comhairle maidir le cosc a chur ar chur amú bia. 

Tá dhá phríomhaidhm ag an bhfeachtas Cuir Stop le Cur Amú Bia: ar an gcéad dul síos, chun cur amú bia a chosc agus sa dara háit, chun múiríniú baile a chur chun cinn. Tá sé léirithe go mbíonn claonadh ag daoine a dhéanann múiríniú níos lú dramhaíola bia a ghiniúint, de réir mar a bhíonn siad níos feasaí ar an mbia atá á chaitheamh amach acu.     

Is bealach éasca agus cost-éifeachtúil é múiríniú chun na cothaithigh ó ábhar orgánach a thabhairt ar ais san ithir.   Cruthaítear an múirín nuair a bhriseann an t-ábhar plandaí agus ainmhithe síos ina ábhar saibhir, dorcha, cosúil le hithir.   Is féidir an t-ábhar seo a úsáid mar oiriúntóir ithreach, mar mhóta dromchla, nó mar leasachán.    

Cad is féidir a mhúiríniú?  

• Ábhair ghlasa ón ngairdín – gearrthóga féir, fiailí, bláthanna agus plandaí gearrtha.
• Ábhair ghlasa ón teach – fuílleach bia, glasraí bruite agus neamhchócaráilte, craicne torthaí, dríodar caife, málaí tae, gráin, pasta agus gránaigh.
• Ábhair dhonn ón ngairdín – duilleoga, craobhóga, gearrthóga fálta, gearrthóga ó chrainn agus coirt stiallta, spíonlach agus buaircíní guaise.
• Ábhair dhonn ón teach – tuáillí páipéir agus naipcíní, nuachtáin, cairtchlár glan nó salach – is fearr na míreanna seo a stróiceadh ina bpíosaí beaga.  

Is gá cothromaíocht a choinneáil idir an meascán d’ábhair ghlasa agus d’ábhair dhonn i do mhúirín.   Chun drochbholadh agus lotnaidí ar nós creimirí agus cuileoga a sheachaint, is fearr an méid feola amh nó cócaráilte a theorannú – ní chruthóidh méid beag anlann feola nó fuílleach beag bia ó do phláta fadhb.   Tá treoir iomlán maidir le múirín foilsithe ag Composting Ireland ar féidir leat rochtain a fháil uirthi ag an suíomh seo -

Más spéis leat múiríniú baile a thriail, tá múiríní baile ar fáil le ceannach ón Rannóg Comhshaoil. Is féidir leat teagmháil a dhéanamh linn freisin chun tuilleadh eolais a fháil faoi mhúiríniú, nó ceardlann múiríniú a shocrú i do phobal.    

• Faisnéis faoi uaschúrsáil agus athúsáid sa bhaile Maireachtáil chiorclach - Mo Dhramhaíl
• Eolas ar bhainistiú dramhaíola agus oiliúint ar an ngeilleagar ciorclach do do ghnó Bainistigh dramhaíl i d'áit oibre - Mo Dhramhaíl
• Faisnéis maidir le cur amú bia a chosc www.stopfoodwaste.ie
• Eolaire deisiúcháin ar líne atá tiomanta do ghnólachtaí beaga a chur chun cinn a chuireann seirbhísí deisiúcháin ar fáil ina bpobal áitiúil – cláraigh ag Cláraigh Do Ghnó Saor in Aisce | Fógair Gnó Deisiúcháin in Éirinn
• Tacaigh le do shiopaí carthanachta áitiúla agus cuir chun cinn iad ag Siopaí carthanachta - Charity Retail Ireland